Grzechy recenzentów. Te wywołują u mnie wysypkę na tle nerwowym [MYŚLI LUZEM]

Recenzenci – z niżej podpisaną włącznie – to nie nieomylni guru, a recenzja, zwłaszcza blogowa, pozostaje zawsze tylko subiektywną opinią. Jednak czytając teksty na licznych blogach zauważam tendencję do dwóch rzeczy.

Pierwsza – przekonanie, że zawsze ma się rację. Spotkałam się kilka razy z tym, że dyskusja na temat książki sprowadzała się w wykonaniu autora recenzji do „a mi się podoba i już, jak masz problem, to po co czytasz”. Cóż, tego komentować nie trzeba.

Druga – coraz częstsze podstawowe błędy w tekstach. Błędy różnego poziomu, od czysto poprawnościowych, poprzez brak researchu, aż po taką „pierdołę” jak brak szacunku do czytelnika.

Ortografia, interpunkcja, gramatyka – a co to?

Wielu blogerów zdaje się nie zauważać, jakie sadzą byki. Nie mówię tu o okazjonalnej literówce czy zagubieniu przecinka – zdarza się najlepszym i nawet pomoc sczytującego teksty kolegi nie zawsze podziała. Jednak witki mi opadają, gdy czytam reckę, a tam babol na babolu. Jak mam odbierać fakt, że książkę ocenia i poleca osoba, która nie potrafi skonstruować zdania poprawnego gramatycznie?

Nie, autorko posta na Facebooku, w którym polecasz swoją notkę. Książki nie mają opinii. Generalnie rzeczy nieożywione nie mają opinii.

 

Dwa zdania, dwa błędy. Chcecie wiedzieć, jak wyglądała cała recenzja? Podpowiem: źle.

A to mój ulubiony błąd. 70% recenzentów blogowych nie pojmuje różnicy między „tą” a „tę”.

Wielokropki (źle zapisane) – są. Początki zdań/równoważników małą literą? Są. Powtórzenia? Są. Błąd w imieniu autorki? Jest. Błędy interpunkcyjne? Oczywiście.

To akurat przykład nieprzemyślanej zajawki. „doprowadzić do rozdarcia” można spodnie, nie człowieka, to raz. Dwa, niespecjalnie „rozdzierające” jest postawienie w opozycji „bardzo lubię” oraz „mam lekkie wątpliwości”. Trzy – zapraszanie do wywiadu i konkursu jest błędem frazeologicznym. Zaprosić można do lektury wywiadu i udziału w konkursie. Ale! Kto by tam zwrócił uwagę!

To były przykłady z 8 blogów, na jakie weszłam przy robieniu researchu… o właśnie.

Trudne słowo „research”

Jeśli jest coś, co wywołuje u mnie niesmak przy lekturze cudzego tekstu, to błędy rzeczowe. I to takie najprostsze z najprostszych, których można by uniknąć, gdyby po prostu zerknąć do Wikipedii (że nie wspomnę o takich wyczerpujących zadaniach, jak czytanie wstępów/posłowia książek, sięganie do literatury przedmiotu czy słowników).

Mój ulubiony przykład, którego screena niestety nie jestem w stanie pokazać, to błąd przy recenzowaniu Neuromancera Williama Gibsona. Autor tej recenzji już dawno go poprawił – a sytuacja miała miejsce jakieś 3 lata temu.

Otóż recenzent napisał, że to Neuromancer zainspirował informatyków i inżynierów do stworzenia internetu. Gdybym nie miała podstaw wiedzy historycznej, to może bym się i na to złapała, ale jednak:

• pomysł stworzenia takiej globalnej, elektronicznej sieci informacyjnej to początki lat 60.
• pierwsza eksperymentalna sieć, ARPANET (taki dziadek internetu), powstawała w latach 1967-1972
• powieść Neuromancer to 1984 r.

Widzicie tu problem?

Regularnie trafiam na mniejsze i większe nieścisłości w czytanych przeze mnie recenzjach. Rzeczy w stylu „książka Amerykanki mnie porwała”, podczas gdy autorka jest Australijką, „debiutancka powieść” w odniesieniu do pierwszej książki pisarza wydanej po polsku, ale trzeciej w dorobku w ogóle czy nawet takie pierdoły, jak nazywanie science fiction „fantasy”, bo co to za różnica – powodują u mnie białą gorączkę. Błędem researchu jest też niepoprawne zapisanie… tytułu i nazwiska autora. Poniżej – przykład błędu, który autorka notki powieliła w zajawce na FB, tytule notki i obrazku głównym do wpisu + kilka razy w tekście.

Jak widać, nie była w tym osamotniona, a kiepsko dobrana typografia na okładce zwalnia od odpowiedzialności zerknięcia na stronę tytułową/stronę wydawcy/stronę autora/Google. Jeśli jesteście ciekawi, to o Prawdodziejce pisałam już wcześniej (ale bez błędu w nazwisku).

Kompozycja tekstu? Nie ma po co!

Co jakiś czas wpadam na recenzję, która wygląda tak: 3 akapity, pierwszy to streszczenie, dwa kolejne mają po dwa zdania i stanowią całą opinię (która często sprowadza się wtedy do „podobało mi się, bo jest o magii i jest wątek romantyczny”). Brew unosi mi się sama: jakbym chciała przeczytać streszczenie, to szukałabym bryka, a nie recenzji. Przykład? A nawet tutaj: recenzja Opowieści Podręcznej Atwood.

Zadałam sobie trud przeliczenia notki. Cały wpis ma 1671 znaków ze spacjami. Streszczenie – 704 znaki. Cytat na końcu – 194 znaki. Na część recenzencką zostają 773 znaki, z czego kolejne 205 zabiera informacja, że książka była niedostępna, a teraz znowu jest w księgarniach. Nie zrozumcie mnie źle – można napisać bardzo dobrą krótką recenzję, czego przykładem jest blog Mniej niż 100 słów,  ale to nie jest ten przypadek. I nasuwa się od razu pytanie: po co ten tekst w ogóle powstał? Jaki był jego cel? Bo nie ma dla mnie, jako czytelniczki, żadnej wartości.

Coraz częściej trafiam też na wpisy, które zapełnione są cytatami z książki, a czasem z wklejoną po prostu notą wydawcy. Cytat nic złego, ale… Popatrzcie na ten wpis. Cały tekst ma 5802 znaki, z czego cytaty (a w sumie cytat z Żulczyka i dwa fragmenty książki Hoover) to 3115 znaków. Część właściwa, treściowa recki, to znaków 2687 i stanowi bardziej refleksję nad przemocą domową niż opinię. Po co? Co to ma na celu? Czemu autorka nazwała to recenzją, a nie felietonem? Tu na szczęście to chyba tylko wypadek przy pracy – reszta tekstów z bloga jest już pozbawiona takich atrakcji i czyta się o wiele lepiej.

Czasem też autorzy kompozycji w ogóle nie uznają. Czytając nie wiesz, o czym w ogóle tekst jest i jaki miał być jego cel. Przykład – recenzja To przez Ciebie!, swoją drogą pióra bardzo ciekawej pisarki. W tym tekście mamy dwa akapity: pierwszy to pochwała McFarlane, wyjaśnienie, czemu blogerka sięgnęła po tę książkę, dalej znowu pochwała, tym razem powieści McFarlane w ogóle. W drugim w końcu mamy wspomnianą książkę, która w teorii jest przedmiotem wpisu. Dokładnie: mamy o niej trzy zdania, pięć linijek. Dalej jest deklaracja autorki wpisu, że będzie czytać więcej książek autorki. O co chodziło autorce?

Ta książka jest zajebista! (wcale nie)

To boli najbardziej. Czytasz recenzję książki, którą znasz i wiesz, że jest obiektywnie do niczego: płytka, wtórna, kiepska, źle napisana, pełna błędów logicznych, po prostu nie. A recenzent zachwala pod niebiosa!

I nie zrozumcie mnie źle. Nie chodzi mi tutaj o to, że jemu się podoba, a mi nie. Ani że chwali średniej jakości akcyjniak lub równie pośledni romans. Zasada jest przecież prosta: nie musi być dobre, żeby się podobać. Każdy z nas ma przecież swoje guilty pleasures. Żeby daleko nie szukać, sama przecież chwaliłam Dwór cierni i róż Sarah J. Maas, z zastrzeżeniem jednak, że książka jest porywająca, ale wtórna. Jednak są powieści, które obiektywnie nie są dobrymi książkami.

Wrócę tu do wspomnianej już Prawdodziejki. W tym wypadku kuleje masa rzeczy: konstrukcja świata, niespójności w używaniu magii, poziom intelektualny głównej bohaterki, nielogiczne działania postaci, brak wyjaśnienia odnośnie do znaczenia mocy głównej bohaterki, w końcu drobnostki, jak hartowanie stóp na bosaka raz w miesiącu. Nawet jeśli komuś książka się podoba, to nie powinien bezrefleksyjnie polecać jej tak jak poniżej, nie dając żadnego kontekstu ani informacji o wadach. To po prostu brak jakiegokolwiek warsztatu recenzenckiego.

Poziom zaufania do danego bloga spada w tym momencie do zera.

---

Uff, rozpisałam się. To niejedyne rzeczy, które drażnią mnie w blogach próbujących aspirować do miana „czołowych” w książkowej blogosferze. Technicznie niedopracowane strony, wrzucanie na główną całych notek, zamiast zajawek z rozwinięciem, kradzież zdjęć i niepodpisywanie ich, arogancja w dyskusji – to kolejne rzeczy, które mnie denerwują. Jakie szczęście, że jest cała masa blogów książkowych, które są pisane bez tych problemów!

PS – wszystkie wklejone i podlinkowane przykłady pochodzą z blogów, których zasadniczo nie czytuję na co dzień. Część z nich po prostu kliknęłam na grupie blogerskiej, po kolei od najnowszych wrzuconych, przeglądając pod kątem tej notki. Do ich autorów nic nie mam – nie znam ich, często zetknęłam się pierwszy (i ostatni) raz.

Zdjęcie główne- Pixabay.

 

Reklama